Biblioteka w Busku-Zdroju – historia miejscowego czytelnictwa.

Biblioteka w Busku-Zdroju – śladami historii miejscowego czytelnictwa

Po publikacji naszego poprzedniego artykułu o basenie letnim, który spotkał się z bardzo pozytywnym przyjęciem wśród czytelników, postanowiliśmy kontynuować cykl prezentujący ważne miejsca oraz instytucje Buska-Zdroju. Tym razem kierujemy uwagę na Miejsko-Gminną Bibliotekę Publiczną – instytucję z bogatą i niełatwą historią, którą przedstawiła nam Pani Ewa Marciniec, dyrektor Biblioteki. Dzięki jej uprzejmości i zaangażowaniu możemy dziś podzielić się z Wami wielowiekową tradycją czytelnictwa, która kształtowała nie tylko lokalny krajobraz kulturalny, ale również ducha całej społeczności. Zapraszamy do lektury!

Początki bibliotek w Busku-Zdroju

Historia bibliotek na ziemi buskiej sięga zamierzchłych czasów, choć dokładne daty powstania pierwszych księgozbiorów pozostają nieznane. Możemy jednak przypuszczać, że już od końca XII wieku, przy istniejącym w Busku kościele oraz klasztorze ponorbertańskim, istniały zbiory ksiąg, gromadzone i pielęgnowane przez zakonników.

Utworzone w 1836 roku uzdrowisko również posiadało swoją bibliotekę, z której chętnie korzystali kuracjusze. Podobne zaplecze czytelnicze powstało w latach 1920–1924 w Sanatorium Dziecięcym „Górka”. W miarę rozwoju oświaty na tym terenie, każda placówka szkolna tworzyła mniejsze lub większe zbiory książek, odpowiadając w ten sposób na rosnące potrzeby uczniów i nauczycieli. Własną wypożyczalnię posiadała również Gmina Żydowska, a wielu mieszkańców Buska mogło pochwalić się własnymi, domowymi biblioteczkami, z których książki pożyczano znajomym i sąsiadom.

Biblioteka w Busku-Zdroju przed II wojną światową – kwitnąca sieć czytelnicza

W przededniu wybuchu II wojny światowej na terenie Buska działało pięć bibliotek publicznych oraz szereg innych placówek, w tym Biblioteka Inspektoratu Szkolnego, Biblioteka Zakładu Zdrojowego, Biblioteka Sanatorium Dziecięcego „Górka”, Biblioteka Parafialna i Biblioteka Gminy Żydowskiej. Ponadto w całym ówczesnym powiecie buskim funkcjonowały biblioteki szkolne – łącznie aż w 152 szkołach powszechnych. Ich zbiory obfitowały w dzieła historyczne, odzwierciedlając zainteresowania i potrzeby edukacyjne lokalnej społeczności.

Biblioteka w Busku-Zdroju w czasie okupacji – brutalne niszczenie dziedzictwa

Niestety, wraz z wybuchem II wojny światowej niemieccy okupanci z premedytacją przystąpili do niszczenia polskiego szkolnictwa i bibliotekarstwa. Już w 1940 roku wprowadzono zarządzenia nakazujące konfiskatę polskich podręczników i książek historycznych, geograficznych czy czytanek. Zamknięto liczne biblioteki, a ich zbiory skonfiskowano i przekazano do Kreisschulamtu w Busku. Mimo to, dzięki sprytnym i odważnym działaniom lokalnych nauczycieli oraz pracowników Inspektoratu Szkolnego, udało się uratować około 70% wartościowych książek, które w późniejszym okresie wróciły w ręce polskich czytelników.

Powojenne odrodzenie Biblioteki w Busku-Zdroju

Po zakończeniu wojny, 1 grudnia 1945 roku, przy Inspektoracie Szkolnym otwarto Centralną Bibliotekę Powiatową w Busku-Zdroju. Pierwszym kierownikiem została Maria Ojrzanowska, która pełniła tę funkcję do 1970 roku. Po niej instytucją zarządzali kolejno: Józef Rasała (1970–1973), Franciszek Strząbała (1973–1983), chwilowo Janina Przodo (1983), Jarosław Firlej (1984–1998), a następnie – od 2009 roku – Ewa Marciniec, dzięki której możemy podzielić się z Wami tą historią.

W okresie od maja 1998 do grudnia 2008 roku biblioteka funkcjonowała w strukturach Buskiego Samorządowego Centrum Kultury, gdzie kierowniczką również była Ewa Marciniec. Po odzyskaniu autonomii w 2009 roku, to właśnie ona została pierwszym dyrektorem ponownie samodzielnej placówki.

Biblioteka w Busku-Zdroju – zmiany lokalizacji i organizacji

Na przestrzeni lat buska biblioteka kilkukrotnie zmieniała swoją siedzibę. Od 1954 roku wypożyczalnia mieściła się przy Rynku 5, w latach 70. funkcjonowała w willi „Zielona” przy ul. Mickiewicza 5, a w 1983 roku przeniesiono ją do „Okrąglaka” przy ul. Kopernika 17, gdzie aktualnie znajduje się przedszkole. Od 2008 roku Biblioteka Publiczna w Busku-Zdroju działa przy ul. Orła Białego 17 (dawniej Świerczewskiego).

Biblioteka w Busku-Zdroju – miejsce otwarte na potrzeby czytelników

Przez dziesięciolecia buska biblioteka doświadczyła licznych zmian organizacyjnych oraz politycznych. Niezależnie od zawieruchy dziejowej, zawsze pozostawała miejscem dostępnym dla każdego, kto szukał wiedzy i radości obcowania z literaturą. Dzięki poświęceniu i zaangażowaniu buskich bibliotekarzy placówka stanowi do dziś ważny punkt na kulturalnej mapie miasta. Niezmienna pozostaje jej otwartość na potrzeby czytelników – zarówno tych sprzed lat, jak i współczesnych miłośników słowa pisanego. Organizowanych jest tu wiele wydarzeń, jak spotkanie z Przemysławem Kossakowskim czy spotkania autorskie.

Biblioteka w Busku-Zdroju – żywe świadectwo siły lokalnej społeczności

Dzieje buskiej biblioteki stanowią żywe świadectwo siły lokalnej społeczności, jej pasji i determinacji w pielęgnowaniu kultury czytelniczej. Pomimo trudnych okresów historycznych, zmieniających się realiów politycznych i organizacyjnych, instytucja ta nieprzerwanie służy kolejnym pokoleniom, dostarczając im wiedzy, inspiracji oraz radości płynącej z kontaktu z literaturą. Dziś, pod opieką Pani Ewy Marciniec, Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Busku-Zdroju pozostaje miejscem otwartym i przyjaznym każdemu, kto poszukuje mądrości, refleksji, a także przyjemności obcowania ze słowem pisanym. W ten sposób buska biblioteka nie tylko podtrzymuje wielowiekową tradycję, lecz także buduje mosty między przeszłością a teraźniejszością, zachęcając do czynnego kształtowania przyszłości lokalnej kultury.

zródło: Ewa Marciniec

Zapraszamy do śledzenia naszego portalu! Znajdziecie tutaj bieżące wiadomości z Buska-Zdroju i okolic oraz wydarzenia organizowane w Busku-Zdroju. Chcesz poznać najciekawsze miejsca w okolicy? Zapraszamy do odwiedzenia naszego przewodnika, w którym dowiecie się co robić w Busku-Zdroju. Jesteś w Busku-Zdroju na weekend? Zobacz nasz przewodnik po nadchodzących wydarzeniach w weekend w Busku-Zdroju i okolicach.